Podatek od nieruchomości przy zakupie nowego mieszkania – co musisz wiedzieć?

Czym jest podatek od nieruchomości i kto jest zobowiązany do jego zapłaty?

Podatek od nieruchomości to należność, którą muszą uregulować osoby fizyczne lub prawne, jednostki organizacyjne, w tym spółki nieposiadające osobowości prawnej będące:

• właścicielami nieruchomości lub obiektów budowlanych;
• posiadaczami samoistnymi nieruchomości lub obiektów budowlanych;
• użytkownikami wieczystymi gruntów;
• posiadaczami nieruchomości lub ich części albo obiektów budowlanych lub ich części, stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego.

Podatek ten jest regulowany przepisami Ustawy o podatkach i opłatach lokalnych z 12 stycznia 1991 r. (Dz.U. z 2023 r. poz. 70). W praktyce to obowiązkowa należność, która nakładana jest każdego roku przez samorządy gminne, dlatego jest ona klasyfikowana również jako podatek tzw. lokalny. Środki finansowe zebrane z podatków od nieruchomości stanowią znaczące źródło przychodów własnych w polskich gminach.

Jakie rodzaje nieruchomości podlegają opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości?

Jak wskazuje art.2.1. w rozdziale 2 Podatek od nieruchomości we wspomnianym już akcie prawnym, opodatkowaniu podlegają następujące nieruchomości lub obiekty budowlane:

• grunty;
• budynki lub ich części;
• budowle lub ich części związane z prowadzeniem działalności gospodarczej;
• użytki rolne lub lasy przeznaczone na prowadzenie działalności gospodarczej.

Biorąc pod uwagę powyższe zapisy w ustawie, nowi właściciele mieszkań są zobowiązani do uregulowania co rocznie podatku od nieruchomości. Obowiązek podatkowy powstaje z pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpił zakup nieruchomości.

Podatek od nieruchomości, a nabycie nowego lokalu mieszkalnego

W prawie warunki do zaistnienia obowiązku podatkowego są jasno określone. Podatek od nieruchomości jest należny od momentu podpisania przez właściciela umowy mającej na celu przeniesienie własności. Wiąże się to również z koniecznością zgłoszenia nabycia nieruchomości w odpowiednim dla nas urzędzie gminie lub dzielnicy w ciągu 14 dni od daty zakupu (od podpisania aktu notarialnego). Po tej czynności podatek jest obliczany proporcjonalnie od następnego miesiąca.

Jak należy opłacić podatek od nieruchomości, gdy mieszkanie ma kilku właścicieli?

W kontekście podatku od nieruchomości istotne jest również to, ilu jest właścicieli mieszkania. Jeśli lokal stanowi współwłasność, na przykład dwóch właścicieli, wtedy obowiązek uregulowania podatku dotyka ich solidarnie po równo. W takiej sytuacji pismo z gminy z informacją o kwocie do zapłaty otrzyma każdy z właścicieli osobno. Następnie od nich będzie zależeć, czy jeden właściciel ureguluje należność, a następnie rozliczą się między sobą, czy każdy zapłaci swoją część.

Podatek od nieruchomości – formalności urzędowe

Z pewnością wiele osób, które są zainteresowane zakupem nowego mieszkania, zastanawia się: jak zgłosić nabycie mieszkania? Zgłoszenia należy dokonać na specjalnym urzędniczym druku oznaczonym jako “IN-1 Informacja o nieruchomościach i obiektach budowlanych”. W zakresie podatku od nieruchomości można z łatwością pobrać druk z administracyjnych stron informacji publicznej, np. podatki.gov.pl. Osoby fizyczne, które odpowiadają za rozliczenie podatku od nieruchomości, są zobowiązane do złożenia odpowiedniej dokumentacji w organie podatkowym właściwym z uwagi na lokalizację danego obiektu nieruchomościowego.

Pomimo tego, że wzór jest publicznie dostępny, należy zwrócić uwagę na wzór obowiązujący w naszym lokalnym urzędzie. Dlaczego? Druk IN-1 niestety nie jest uniwersalny i każdy urząd posiada indywidualny wzór zgłoszenia. Wypełniony dokument można wysłać drogą pocztową lub elektroniczną (np. przez usługę EPUAP). Oprócz samego druku należy także dołączyć odpowiedni załącznik:

• ZIN-1, w którym należy podać dane o przedmiotach opodatkowania, które podlegają opodatkowaniu;
• ZIN-2, w którym należy podać dane o przedmiotach opodatkowania zwolnionych z opodatkowania;
• ZIN-3, w którym należy podać dane pozostałych współwłaścicieli, jeśli składany ma być jeden wspólny;
• formularz IN-1, np. gdy formularz jest składany wspólnie z małżonkiem.

Po dokonaniu zgłoszenia wystarczy poczekać na decyzję o wysokości podatku od nieruchomości. Po otrzymaniu pisma trzeba będzie opłacić należność raz w roku w kasie urzędu gminy lub przelewem na wskazany w piśmie od gminy numer konta.

Terminy zapłaty podatku od nieruchomości

Ustawodawca wskazał, że podatek można uregulować jednorazowo lub w 4 ratach proporcjonalnie do czasu trwania obowiązku podatkowego w terminach:

• do 15 marca;
• do 15 maja;
• do 15 września;
• do 15 listopada.

Jeśli kwota podatku od nieruchomości nie będzie przekraczać 100 zł, wtedy podatek należy opłacić jednorazowo w terminie płatności pierwszej raty, czyli do 15 marca. Natomiast, jeśli wysokość podatku będzie wyższa niż 100 zł, wtedy właściciel mieszkania może uregulować należność w czterech ratach zgodnie ze wskazanymi terminami.

Podatek od nieruchomości – od czego zależy wysokość podatku od nieruchomości?

Podatek od nieruchomości jest tzw. daniną lokalną, o której wysokości decyduje co roku każda gmina. Choć wysokość należności regulują jednostki samorządowe, to nie może być ona wyższa od stawki maksymalnej, która określona jest w Ustawie o podatkach i opłatach lokalnych. Jej wysokość jest waloryzowana na podstawie wskaźnika cen towarów i usług za pierwsze półrocze, który jest publikowany przez Główny Urząd Statystyczny.

Wysokość podatku jest uzależniona od powierzchni użytkowej mieszkania z uwzględnieniem przynależności do tej nieruchomości. Należy do nich na przykład komórka lokatorska czy miejsce postojowe. Dlatego trzeba mieć na uwadze, że wysokość należności będzie nieco wyższa, od wartości, jaką można wyliczyć samodzielnie na podstawie rzeczywistego metrażu samego lokalu mieszkalnego. W związku z tym, doradcy podatkowi nie rekomendują samodzielnego obliczania podatku od nieruchomości, ponieważ wiążąca jest zawsze decyzja gminy w drodze uchwały i tylko na jej podstawie każdy właściciel może uregulować nałożoną należność.

Jak kształtują się maksymalne stawki podatku od nieruchomości w 2024 roku?

Zgodnie z informacjami opublikowanymi w Monitorze Polskim w 2024 roku maksymalne stawki podatku wynoszą:

• od budynków lub ich części mieszkalnych – 1,15 zł od 1 mkw. powierzchni użytkowej;
• od budynków lub ich części związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej oraz od budynków mieszkalnych lub ich części zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej – 33,10 zł od 1 mkw. powierzchni użytkowej;
• od budynków lub ich części zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie obrotu kwalifikowanym materiałem siewnym – 15,50 zł od 1 mkw. powierzchni użytkowej;
• od budynków lub ich części związanych z udzielaniem świadczeń zdrowotnych w rozumieniu przepisów o działalności leczniczej, zajętych przez podmioty udzielające tych świadczeń – 6,76 zł od 1 mkw. powierzchni użytkowej;
• od budynków lub ich części pozostałych, w tym zajętych na prowadzenie odpłatnej statutowej działalności pożytku  publicznego przez organizacje pożytku publicznego – 11,17 zł od 1 mkw. powierzchni użytkowej.

Kto jest zwolniony z podatku od nieruchomości?

Jak można przeczytać w Ustawie z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych, w przypadku gdy nieprowadzona jest działalność gospodarcza, wtedy z podatku od nieruchomości są zwolnione:

• budynki gospodarcze:
  • służące działalności leśnej lub rybackiej;
  • są położone na gruntach gospodarstw rolnych i służą wyłącznie do działalności rolniczej;
  • używane są do realizacji specjalnej produkcji rolnej, na przykład uprawa w szklarniach, prowadzenie pasiek, hodowla i chów zwierząt futerkowych;
• grunty i budynki, które są wpisane do rejestru zabytków, jeśli utrzymujesz je i konserwujesz zgodnie z przepisami o ochronie zabytków;
• nieruchomości pod warunkiem wzajemności;
• grunty pod wodami powierzchniowymi płynącymi, z wyjątkiem gruntów pod wodami jezior lub zbiorników sztucznych;
• grunty pod morskimi wodami wewnętrznymi;
• nieruchomości lub ich części zajęte na potrzeby organów jednostek samorządu terytorialnego, w tym urzędów gmin, starostw powiatowych, urzędów związków metropolitalnych i urzędów marszałkowskich;
• grunty zajęte pod pasy drogowe dróg publicznych w rozumieniu przepisów o drogach publicznych oraz zlokalizowane w nich budowle;
• nieruchomości stanowiące własność Skarbu Państwa, które wchodzą w skład Zasobu Nieruchomości, o którym mowa w ustawie z dnia 20 lipca 2017 r. o Krajowym Zasobie Nieruchomości (Dz. U. z 2021 r. poz. 1961 oraz z 2022 r. poz. 807 i 1561);
• grunty stanowiące nieużytki, użytki ekologiczne, grunty zadrzewione i zakrzewione;
• działki przyzagrodowe, jeśli właściciel nieruchomości należy do rolniczej spółdzielni produkcyjnej oraz
  spełnia co najmniej jeden z tych warunków:
  • jest w wieku emerytalnym;
  • jest inwalidą I albo II grupy;
  • jest osobą o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności;
  • jest osobą całkowicie niezdolną do pracy w gospodarstwie rolnym albo niezdolną do samodzielnej egzystencji;
• położone na terenie rodzinnego ogrodu działkowego:
  • grunty;
  • altany działkowe i obiekty gospodarcze o powierzchni zabudowy do 35 metrów kwadratowych, na przykład szopa na narzędzia, drewutnia;
  • budynki, które są infrastrukturą ogrodową.

Od podatku od nieruchomości zwalnia się:

• uczelnie, zwolnienie nie dotyczy przedmiotów opodatkowania zajętych na działalność gospodarczą;
• federacje podmiotów systemu szkolnictwa wyższego i nauki; zwolnienie nie dotyczy przedmiotów opodatkowania zajętych na działalność gospodarczą;
• publiczne i niepubliczne jednostki organizacyjne objęte systemem oświaty oraz prowadzące je organy, w zakresie nieruchomości zajętych na działalność oświatową;
• żłobki i kluby dziecięce oraz prowadzące je podmioty, w zakresie nieruchomości zajętych na prowadzenie żłobka lub klubu dziecięcego;
• instytuty naukowe i pomocnicze jednostki naukowe Polskiej Akademii Nauk, w odniesieniu do nieruchomości lub ich części, które są niezbędne do realizacji zadań, o których mowa w art. 2 ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o Polskiej Akademii Nauk (Dz. U. z 2020 r. poz. 1796);
• zakłady pracy chronionej lub zakłady aktywności zawodowej wynikające z odrębnych przepisów prawa.

Ile trzeba będzie zapłacić podatku od nieruchomości? Przykładowe obliczenia

Jak pokazują ogólne statystyki z roku na rok podatek od nieruchomości jest proporcjonalnie wyższy. W 2024 roku nowi nabywcy mieszkań zapłacą więcej, niżeli nowi nabywcy, którzy kupili mieszkanie w roku poprzednim.

Z uwagi na to, że podatek od nieruchomości stanowi istotny przychód do budżetu gmin, należy się spodziewać, że samorządy terytorialne przyjmą najwyższe stawki określone przez Ministra Finansów.

Dlatego w większości dużych miast takich jak w Poznaniu, Warszawie, Krakowie czy Wrocławiu należność będzie wynosiła 1,15 zł za każdy metr powierzchni użytkowej. W praktyce właściciele 80-metrowego mieszkania, którzy kupią nieruchomość od dewelopera w tym roku, będą musieli zapłacić 92 zł do odpowiedniego urzędu.

Podsumowując, podatek od nieruchomości to stała opłata, którą należy wziąć pod uwagę przy analizowaniu kosztów utrzymania swojego mieszkania.Szukasz swojego wymarzonego M? Koniecznie sprawdź ofertę mieszkań dewelopera ATAL.